Chciałoby się w pełni zrozumieć, dlaczego przez blisko 8000 lat złoto jest nadal jednym z najcenniejszych kruszców na świecie. Dlaczego wciąż mówi się „dobry jak złoto”. Dr Zygmunt Freud, twórca psychoanalizy, zasugerował, że „nasza fascynacja złotem jest związana z erotycznymi fantazjami z dzieciństwa”. Uważamy jednak, że bardziej pragmatyczne jest stwierdzenie starożytnych Egipcjan, którzy uważali, że wartość złota jest efektem jego właściwości fizycznych
i jego niedoboru.
Złoto (symbol chemiczny Au) posiada naprawdę niesamowite właściwości. Pierwszą z nich jest to, że jest ono najbardziej plastycznym ze wszystkich metali – może np. zostać wybite do bardzo cienkiej blaszki. Jeden gram tego kruszcu można rozbić do 1 metra kwadratowego, natomiast jedną uncję (około 31,1 grama) do 30 metrów kwadratowych, lub do wykonania około 80 kilometrów drutu.
Złoto jest jednym z najcięższych znanych metali. Jego gęstość to 19,3 g / cm ³, co oznacza, że jest cięższe od ołowiu, którego gęstość wynosi 11,34 g/cm³(najcięższym pierwiastkiem jest osm, którego gęstość wynosi 22,61 g/cm³). Dlatego 0,03 m³ złota waży 1206 kilogramów, czyli ponad pół tony! To prawdopodobnie wyjaśnia, dlaczego w całej naszej historii nigdy nie było żadnych dużych rabunków złota.
Absolutnie czyste złoto może być formowane samymi rękoma, gdyż jest tak miękkie. Jest również tak giętkie, że powstają z niego nici. Złoto jest prawie nierozpuszczalne i odporne na zmiany chemiczne. Topi się w temperaturze 1064,43 stopni Celsjusza. Jest także chemicznie obojętne, dzięki czemu nie prowadzi do podrażnień skóry (chyba, że złoto zmieszano z innym metalem).
Istotna jest także czystość złota. 24 karatowe złoto, w Systemie Europejskim o próbie 999, to 100% tego kruszcu.91,7% złota, próba 916, odpowiada 22 karatom. Z kolei 37,5 % złota znajduje się w próbie 375 (9 karatów).
Równie niewiarygodne jak jego cechy fizyczne jest jego niedobór. Wszystkie państwa na świecie nagromadziły w całej historii około 120 tysięcy ton tego kruszcu.
W przybliżeniu cały zasób światowego złota zmieściłby się w około trzech 12-pokojowych domach. To naprawdę niewielka ilość, która jednak miała wpływ na losy i życie wielu ludzi już od czasów biblijnych. W odniesieniu do innych wydobywanych kruszców, zrozumiałe staje się, że liczba 120 tysięcy ton to niewiele. I tak, amerykański przemysł wytapia średnio 10500 ton stali na godzinę od 1995 roku-24 godziny na dobę, 365 dni w roku! Roczna produkcja złota ze wszystkich kopalni na świecie zwiększa się o około 2,0% rocznie, czyli średni wzrost światowych dostaw złota wynosi zaledwie 2000 ton rocznie. W porównaniu z 10500 tonami amerykańskiej stali na godzinę, złoto jest naprawdę bardzo, bardzo rzadkim kruszcem.
Od niepamiętnych czasów, złoto należało do metali szlachetnych, przyciągając swą uwagę olśniewającym blaskiem, który umożliwiał zaprojektowanie wykwintnej biżuterii dla najbardziej pożądanej klienteli – królowych i królów.
Złoto jest pierwszym metalem powszechnie znanym dla naszego gatunku (wbrew powszechnej opinii, że to żelazo i miedź były pierwsze). Występuje niemal w czystej postaci. Pierwsze zastosowania złota to ozdoby bóstw i władców.
Historia złota rozpoczyna się w starożytności. Nie istnieją dowody archeologiczne na wskazanie dokładnego czasu i miejsca spotkania pierwszego szczęśliwca, który odkrył żółty metal. Eksperci archeologicznie określili, że cząstki naturalnego złota używanego przez człowieka paleolitu, znalezione w hiszpańskich jaskiniach, szacuje się na około 40 000 lat p.n.e. Inni z kolei mówią, że to faraonowie i kapłani świątynni jako pierwsi używali złota do ozdób w starożytnym Egipcie około 3000 lat p.n.e. Mieszkańcy Mezopotamii (tereny dzisiejszego Iraku), około 2600 roku p.n.e jako pierwsi zajęli się wyrobem złotej biżuterii. Jedną z najstarszych znanych sztuk złotniczych jest maska pogrzebowa Tutenchamona. Została wykonana około 1223 roku p.n.e. i jest wspaniałym efektem antycznego rzemiosła. Złoto jest także wymieniane kilka razy już w Starym Testamencie. W Księdze Rodzaju 2:10-12, czytamy: „z Edenu zaś wypływała rzeka (…). Nazwa pierwszej – Piszon; jest to ta, (…), gdzie się znajduje złoto. A złoto owej krainy jest znakomite”.
Złota używano także w stomatologii. Pierwszego takiego zastosowania tego kruszcu dokonali Etruskowie (dzisiejsza Toskania), zabezpieczając zęby drutami ze złota z zdumiewającą umiejętnością. Były to 700-600 lata p.n.e. Wykonywali oni złote mosty stomatologiczne dla kobiet, tak, aby mogły prezentować w ten sposób swoje bogactwo i status społeczny. „W modzie” było także usuwanie siekaczy i wyposażanie ich w zęby ze złota. Etruskowie najprawdopodobniej nauczyli się stomatologii od Egipcjan, Fenicjan i Greków, którzy z kolei poznali tę sztukę dużo wcześniej. Wiele okazów etruskich protez dentystycznych znajduje się w muzeach włoskich. Plastyczność i odporność na korozję sprawiają, że obecnie złoto nadal znajduje cenne zastosowanie w stomatologii.
Pierwsze użycie złota jako pieniądza nastąpiło około 700 roku p.n.e., kiedy kupcy z Lidii (zachodnia Turcja) wyprodukowali pierwsze monety. Były to po prostu spłaszczone bryłki o zawartości 63% złota i 27% mieszaniny srebra znanego jako „elektron”. Ta znormalizowana jednostka wartości bez wątpienia pomogła przejść do historii Krezusowi, ostatniemu królowi Lidii, który zgromadził niewyobrażalne ilości złota, przez co do dziś mówi się o najbogatszych – „bogaty jak Krezus”.
Złoto stanowiło pieniądz również w starożytnej Grecji, która już 550 roku p.n.e. wydobywała je w całym regionie Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu. Grecy jako pierwsi, za pomocą alchemii, próbowali zamienić zwykły metal w złoto. Zarówno Platon jak i Arystoteles pisali o złocie i kreślili historię na temat jego pochodzenia. Na początku złoto wiązano z wodą, gdyż większość tego kruszcu została znaleziona w strumieniach. Twierdzono, że złoto to mieszanina wody i promieni słonecznych. Homer w „Iliadzie” i „Odysei” pisał o złocie jako o symbolu chwały nieśmiertelnych i bogactwa wśród zwykłych ludzi. Greckie teorie wydają się dziś prymitywne, ale to właśnie Grecy nauczyli nas najwięcej
o praktycznych aspektach wydobywania złota.
Inwestorom, zapewne przyda ci się kilka najważniejszych informacji na temat złota. Słynny rzymski poeta starożytny, Wergiliusz, trafnie opisał ludzką żądzę złota w łacińskiej sentencji: „Auri Sacra Fames”, co oznacza „Przeklęta żądza złota!”. Gdy w XIV wieku zapanowała epidemia dżumy, wierzono, że picie roztopionego złota stanowi lekarstwo.
Obecnie wymienienia się cztery główne źródła popytu na złoto. Są nimi: produkcja biżuterii, przemysł (np. lotniczy, medyczny, elektroniczny, stomatologiczny), rządy i banki centralne (inwestują w złoto, by zwiększyć swoje oficjalne rezerwy), oraz inwestorzy prywatni.
W przemyśle elektronicznym złoto stosuje się do wytwarzania telefonów, komputerów, telewizorów oraz innych urządzeń. Unikalne właściwości złota zapewniają lepsze właściwości przewodzące elektryczność i odporność na korozję, które są wymagane w produkcji wyrafinowanych układów elektronicznych.
Przemysł biżuterii stał się największym źródłem popytu. W ostatnich latach popyt na nią przekroczył produkcję kopalni. Ten niedobór został uzupełniony poprzez dostawy pochodzące z destruktu biżuterii i innych odpadów przemysłowych, a także uwolnienia rezerw sektora. Rzadkość złota i jego niepowtarzalne piękno spowodowały, że stało się ono ulubieńcem klientów jubilerów na całym świecie.
I w końcu są prywatni inwestorzy. W zależności od sytuacji na rynku, składnik popytu inwestycyjnego może się zasadniczo zmieniać z roku na rok. Blask złota raz przygasa a raz oślepia. Ale niezmiennie jest obiektem pożądania każdego pokolenia.
Inwestor
